మొన్న మళ్ళీ కాళీపట్నం రామారావు మాస్టారి నవతీతరణం అభినందన ప్రత్యేక సంచిక చదివినప్పుడు వెలగా వారి వ్యాసం చదివాను. చెప్పుకోదగ్గ విషయం ఏమిటంటే వారి వయస్సుకి అంతర్జాలం గురించి ఆ మాత్రం అవగాహన ఉండటం. అంతే కాదు ఆ ఏడు పేజీల సాహితీ వ్యాసం చివరి పేరగ్రాఫ్ లో వారన్న మాట: “ఇంటర్‌నెట్ ఉంటే ప్రతి ఇల్లు ఒక కథానిలయం అవుతుంది…కారా మాస్టారు సేకరించిన అపూర్వ కథా సంపదను అధికంగా ఉపయోగించినా, అసలు ఉపయోగించకపోయినా శిధిలమౌవుతుంది. శిధిలం మాట మరిపించేది, మురిపించేది అంతర్జాల మాయాజాలం.”
డా. వెలగా వెంకటప్పయ్య (1930 – 29 Dec 2014)
సాక్షి దిన పత్రిక లో నేను వ్రాసిన గూగుల్ నెట్‌లో e బుక్స్ చదివి వెంటనే నాకు ఫోన్ చేసి అభినందించిన వారిలో ఆయన ఒకరు. ఆ వ్యాసాన్ని ఆయన ఆంధ్రా యూనివర్సిటి కి సమర్పించిన ఒక పత్రంలో ప్రస్తావించానని, అక్కడి విద్యార్ధులకి అందజేసానని కూడ తెలియజేసారు.
తెలుగునాట గ్రంధాలయాల ఏర్పాటు కోసం ఆయన చేసిన కృషి చాల గొప్పది.
కవిరాజు త్రిపురనేని రామస్వామి అంటే వారికి అభిమానం. కవిరాజు మనుమడిగా ఆ అభిమానం నా మీద కూడ కొంత చూపించారనుకుంటాను. మేము మద్రాసులో ఉన్నప్పుడు ఆక్కడికి వచ్చినప్పుడల్లా మా అమ్మ ‘కవిరాజు’ కుమార్తె చౌదరాణి ని తప్పక కలిసేవారు.
ఆదివారం మే 6, 2012 న కేంద్ర సాహిత్య అకాడెమి కవిరాజు త్రిపురనేని రామస్వామి సాహిత్యం మీద గుడివాడ లో నిర్వహించిన సదస్సులో వారు కూడ పాల్గొన్నారు.
The invitation to the seminar on ‘Kaviraju’ Tripuraneni Ramaswamy.
వెలగా వారు ఈ రోజు ఉదయం విజయవాడలో ఆయుష్ హాస్పిటల్స్ లో ఆఖరి శ్వాస తీసుకున్నారని తెలిసినప్పుడు బాధవేసింది. మరో స్థంభం నేల కూలింది.
రచనలు
వారి రచనలలో కొన్ని, వాటి ముఖచిత్రాలు ఇక్కడున్నవి. సాహిత్యాభిమాని – ఆర్ బి రావ్ సౌజన్యం.
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.10155009212985385.1073741875.624985384&type=1&l=1ce9757082
“బెర్నాడ్ షా వ్రాసిన ‘సీజర్ అండ్ క్లియోపాట్రా’ నాటకంలో థియోడాటస్ అనే అతను అలెగ్జాండ్రియా లైబ్రెరి తగలబడిపోతుంటే చూడలేక సీజర్ దగ్గిరకి వెళ్ళి బ్రతిమాలాతాడు. సైనికులని పంపి మంటలార్పమనీ, పుస్తకాలని కాపాడమనీ. సీజరు ససేమిరా అంటాడు.
‘అక్కడాహుతౌతున్నది వట్టి కాగితాల కట్టలు కాదు. మానవజాతి కష్టించి ఆర్జించుకున్న సంస్కృతీ, సంస్కార, సంప్రదాయాలు దగ్ధమౌతున్నాయి. మానవజాతి సంపాదించుకున్న మధుర స్మృతులన్నీ మసైపోతున్నాయి’ అని అక్రోశిస్తాడు ధియోడాటస్.
‘నువ్వేమి చెయ్యకుండా కూర్చుంటే రాబొయ్యే తరాలవారు నిన్ను పుస్తకాల విలువ కూడా తెలుసుకోలేని మూర్ఖుడిగాను, ఆటవిక సైనికుడిగాను జమ కడతారు సుమా!’ అని సీజర్ని హెచ్చరిస్తాడు.
అలాంటి సీజర్లింకా యీ యిరవయ్యో శతాబ్దంలో కూడా ఉన్నారా? అని మనం సందేహించవల్సిన అగత్యం లేకుండా పోయింది: ‘ప్రజాస్వామ్యానికి, వ్యక్తి స్వాతంత్యానికి పట్టుకొమ్మ అని, భూతలస్వర్గం (God’s own country) అని పేరు మోసిన అమెరికా పుస్తకాల మీద బ్రహ్మాండమైన దాడిని ప్రారంభించింది.’ ” అట్లూరి పిచ్చేశ్వర రావు వ్రాసిన విన్నవి – కన్నవి లో నుంచి.
నిన్న జరిగిన సంఘటన నాకు మా నాన్న వ్రాసిన పై పేరాగ్రాఫ్‌ని గుర్తు చేసింది.
కానీ దాని నేపధ్యం వేరు.
నిన్న సాయంత్రం యువ సాహితీ మిత్రుడు అనిల్ బత్తుల (అతను ఈ భూమ్మిద పడకముందే ప్రచురించబడ్డ సోవియట్ పుస్తకాలు అతి ముఖ్యంగా వాటి తెలుగు అనువాదాలని ఇప్పుడు డిజిటల్ ఫార్మాట్ లో ఉచితంగానే అందరికి అందజేయాలనే ఒక ఆశయంతో ముందుకు సాగుతున్నవాడు) నాకు ఫోన్ చేసి, “సార్, పారిస్ పతనం మీ నాన్నగారే కదా అనువదించింది? ఒక పాత ప్రతి ఒకటి ఈ హైద్రాబాద్ బుక్ ఫెయిర్‌లో ఎక్కడో ఉందట! ఇందాక ఫలానా వారు ఫోన్ చేసారు. ఒక్కసారి మిమ్మల్ని కనుక్కుని కన్ఫర్మ్ చేసుకుందామని చేసాను సార్,” అని అన్నాడు.
అతను అడిగింది నిజమే! The Fall of Paris ని వ్రాసింది ఇల్యా ఎహ్రెన్‌బర్గ్ (Ilya Ehrenburg). ఆంగ్లంలో తొలి ప్రచురణ 1940 ప్రాంతాలలో.
దాని తెలుగులో కి అనువదించింది అట్లూరి పిచ్చేశ్వర రావు. సుమారు 840 పేజిలు. తెలుగులో ప్రచురణ కాలం మార్చ్ 1960.
సరే, ఇక బుక్ ఫైయిర్ లో పారిస్ పతనం దొరకడానికి, మీ నాన్న వ్రాసిన దానికి, సీజర్ కి ఆ లైబ్రేరి తగలబెట్టడానికి సంబంధం ఏవిటి అనే దానికి వస్తున్నాను.
పారిస్ పతనం – తెలుగు “ఫాల్ ఆఫ్ పారిస్” కి అనువాదం
1980 ప్రాంతాలలో తానా సభలకి వెళ్ళారనుకుంటాను డి. వి. నరసరాజు గారు. తానా పత్రిక లో ఏదో వ్యాసం కోసం వారికి ఫోను చేసినప్పుడు “ఇస్తాను, రండి ఇంట్లోనే ఉన్నాను,” అని అన్నారు. ఆ సందర్భాన్ని కూడ గుర్తు చేసింది నిన్నటి అనిల్ బత్తుల ఫోన్ కాల్.
నరసరాజు గారు అన్నారు కదా, “అనిల్, పుస్తకాలు మన దగ్గిరే ఉంటే లాభం ఏమి ఉంది? అవి ముద్రించింది పది మంది చదవాలనే కదా! మీరు తీసుకు వెళ్లండి. చదవండి. మీ పని అయిపోయిన తరువాత నాకు తెచ్చి ఇవ్వండి. మీరు నాకు ఇవ్వక పోయినా ఫరవాలేదు. ఇంకేవరైనా చదువుతానంటే వారికివ్వండి,” అని.
పదిమంది చదవడానికి పుస్తక భాండాగారాలు అంటే లైబ్రేరిలు ఏర్పడ్డాయి. ఆ భాండాగారాలలోని పుస్తకాలు ఇప్పుడు పదిమందికి అందుబాటులోకి వెళ్లకుండా దొడ్డి గుమ్మంద్వారా ఇలా బజారులోకి వస్తున్నాయ్యా? అది హర్షణీయమా అన్న ప్రశ్న తలెత్తింది నాలో.
మా నాన్న గారి సాహిత్యం పునర్ముద్రణ కోసం నాకు ప్రస్తుతం అందుబాటులోలేని పుస్తకాలకోసం వెతుక్కుంటున్నప్పుడు సాహిత్యాభిమానులలో ఒకరిద్దరు తాము చూసామని దొరికిన రెండు మూడు పుస్తాకాలు సుమారు నాలుగైదు దశాబ్దాల క్రితం ప్రచురితమైన వాటి ప్రతులు కొని పంపారు.
840 పుటల పారిస్ పతనం, 1960 మార్చి ప్రచురణ, (బవుండ్ ఎడిషన్ అనేవారు) ప్రతి ధర 10 రూపాయలు. ఈ రోజు అదే పుస్తకాన్ని బహుశ ఏ 250/- కో 300/- కో అమ్మినా కొనుక్కునే వారున్నారు. ఎందుకంటే అంత ధర పెట్టి ఆ ప్రతిని కొన్నవారిని నేనెరుగుదును.
మనకి తెలుసో, తెలియకో ఇలాంటి అరుదైన పుస్తకాలని ఏదో ఒక విధంగా సంపాదించి ఇలా అమ్ముకోవడాన్ని మనం సమర్ధించాలా అన్నది నా ప్రశ్న. ఏదో ఒక పుస్తకమే కదా అని సరిపుచ్చుకోమంటారా? అలా ఒక పుస్తకంతో మొదలైనది మరి రేపు లైబ్రేరిలను కొల్లగొడితే? పది మంది కి అందాల్సిన పుస్తకాలు ఏ ఒక్కరి అలమారకో పరిమితమైతే అప్పుడేమంటారు?
దయచేసి మీ అభిప్రాయాల్ని క్రింది వ్యాఖ్యలలో తెలియజేయగోర్తాను.
తా. కలం: హైద్రాబాద్ బుక్ ఫెయిర్‌లో ప్రతి అమ్ముడైపోయింది ! చి న.
వెలెట్ వచ్చాడు. హింది సినిమాలలో ఉత్తరాది సైనికులని చూపిస్తౌరు చూడండి. అలాంటి యూనిఫార్మ్‌లో ఉన్నాడు. తలకి ఒక పెద్దపాగా. దానికో పెద్ద కుచ్చు. అట్టహాసంగా ఉన్నాడు. పెద్దవి గుబురు మీసాలు. ఆరడుగులు ఉంటాడు. ముందుకు వంగి ఎడంచేత్తో కారు తలుపు తెరిచాడు. “వెల్‌కం,” చెబుతూ కుడిచేత్తో శాల్యూట్ కొట్టాడు.
నేనెప్పుడు కారు వెనక సీటులో కుడిచేతి డోర్ వైపే కూర్చుంటాను. ఇండియాలో అలాఅయితేనే కారు దిగడానికి సుఖంగా ఉంటుంది. రైడ్‌లో ఉన్నప్పుడు, విండ్ షీల్డ్ పూర్తిగా కనపడుతుంది కూడా, మన దృష్టికి డ్రైవర్ తల అడ్డం రాదు. అందులో సుఖం అది. సెడాన్ కారు కదా..సులువుగానే దిగాను, కారులోనుంచి. రెండు చేతుల్తో నడుంచుట్టూ పాంటుని పైకి లాక్కున్నాను. వీపు వెనక షర్ట్‌ని పాంట్ లోపలికి టక్ చేస్తూ ముందుకు అడుగులు వేసాను. ఎప్పుడో ఉదయం చేసిన బ్రేక్‌ఫాస్ట్. మూడు ఇడ్లీలు. ఒక కాఫీ వితౌట్ షుగర్. వాడి దగ్గిర టీ బాగుండదట. వెయిటర్ సలహా అది. అందుకని కాఫీ తాగాను. క్లయింట్‌ తిన్నాడు నన్ను ..ఆ మూడు ఇడ్లీలకి మరో మూడు. నా మూడ్‌ని కూడా తిన్నాడు.
మధ్యాహ్నం ఏదో గడ్డి ఎక్కడో నమిలేసాను. ఇదిగో ఇప్పుడు ఆకలి దంచేస్తున్నది. క్లయింట్‌ని అడిగితే ఇక్కడ బాగుంటుందని అన్నాడు. రెస్టరెంట్ పేరు ఏదో చిల్లీస్. ఎల్లో…ఆరంజో..రెడ్డో. పుడ్డు బాగుంటే పేరుతో పనేముంది?
రెండు చేతులు కలిపి నమస్తే అంటూ, తనకి అలవాటైపోయిన ప్లాస్టిక్ నవ్వుతో అహ్వానించింది. పెదవులకి ఏదో రంగు బహుశ ఎరుపు రంగేమో, పులుముకుంది. ఆ అమ్మాయి కి ఇరవై ఏళ్ళుంటాయేమో! లౌంజ్ వెలుతుర్లో ఆ హొస్టెస్ కట్టుకున్న చీర తళ తళ లాడుతోంది. షో కావాలి కదా మరి. అమ్మాయికి కాదు, రెస్టారెంట్ కి. అలవాటు చొప్పున అమ్మాయి పాదాల వంక చూసాను. చీర అంచులు నలిగి పోయి మాసి పోయినవి. ఎన్నాళ్లయిందో ఉతికి. గోళ్ళకి నలుపు రంగు పాలిష్. పాదాలు ప్లాస్టిక్ చెప్పుల్ని తగిలించుకున్నాయి. రోడ్డు మీద ప్లాట్‌ఫార్మ్ మీద అమ్మేవి. బహుశ ఒక ఏడు, ఎనిమిది వేలిస్తారేమో ఆమెకి!
“ప్లీజ్ కం,” అంటూ నన్ను డైనింగ్ హాలు తలుపు దగ్గిరకి తీసుకుని వెళ్ళింది. తలుపు తెరిచి లోపలికి వెళ్ళిపోయింది. నేను బయట నిలబడిపొయ్యాను. హొస్టెస్ తలుపు తెరిచి పట్టుకుని, గెస్ట్‌ని లోపలికి వెళ్ళిన తరువాత తన వెనక ఎవరు లేకపోతే తలుపుని మూసేసి తరువాత ప్రోసెస్ లోకి ఎంటర్ అవ్వాలి. ఈ అమ్మాయి ఆ పని చెయ్యలేదు. నా మొహం మీద తలుపేసేసింది.
“సారీ, సర్” అంటూ తలుపు తెరుచుకుని వచ్చి మళ్ళీ నన్ను లోపలికి తీసుకువెళ్ళింది. విశాలమైన డైనింగ్ హాలు. నాకు ఎదురుగా పొడుగ్గా నాలుగు వరుసలలొ టేబుల్స్ ని అరేంజ్ చేసారు. నా ఎడంచేతి వైపు కిచెన్ లోకి స్వింగ్ డోర్స్. నాకు ఎదురుగుండా ఎడమ చేతి వేపు బ్లూ కలర్ నియాన్ లైట్ల్‌తో ‘జెంట్స్’ అని కుడిచేతి వైపు “లేడిస్” అని ఇంగ్లిష్ లో సైన్ బోర్డ్స్. ఆ నియాన్ లైట్స్ లేకపోతే ఆ డైనింగ్ హాలు లో ఉన్న డిమ్ లైట్ కి ఏవి కనపడవు. కుడి చేతి వైపు గోడకి ఆనుకున్ని మరో వరుస. గెస్ట్లు, కట్లరి‌తోను నోటితోను చప్పుడు చేస్తూ తింటున్నారు కాబట్టి నా కళ్ళకి వాళ్లు వినబడుతున్నారు.
ఈ లోపు కళ్లముందు ఒక అద్భుతం జరిగింది. మాయాజాలం. ఎక్కడ్నుంచి ఊడిపడ్డాడో మరి, “ఐ విల్ టేక్ కెర్,” అంటూ ఆ యువకుడు ఆ అమ్మాయిని నాకు వదిలించేసి, నన్ను తనకు తగిలించుకున్నాడు. “కిత్నె సాబ్” అని అడిగాను. బహుశ ఎంత ‘మంద’ని ఏమో అతని ప్రశ్న. ఆ చీకటి వెలుతురులో అతని దంతాలు తెల్లగా మెరుస్తున్నాయి.
“…’ఆమ్ అలొన్,” అని అన్నాను.
“దిస్ వే సర్, ” అంటూ నా ముందున్న ఫోర్ సీటర్ టేబుల్ని నాకు ప్రెజెంట్ చేసాడు. ఎంట్రన్స్ ఎదురుగుండా కూర్చుని ప్రతివాడికి కనబడుతూ ఏం తింటాం? తినేటప్పుడు ప్రైవసీ ఉండద్దూ, పైగా పబ్లిక్కులో?
ఎడం చేతి వైపు గోడని ఆనుకుని ఉన్న రిసెస్స్ ఏరియాలో పాంట్రీ (సైడ్ సెక్షన్) పక్కనే అయితే బాగుంటుంది. గోడకి ఆనుకునే సోఫా టూ సీటర్. దానికి పాంట్రీకి మధ్య చిన్న సైడ్ టేబుల్. టేబుల్ గోడకి అనుకుని ఉంది. ఆ గోడకున్న ద్వారం నుంచే ఇందాక నేను లోపలికి వచ్చింది. వచ్చేవాళ్ళని, పొయ్యేవాళ్ళని చూస్తూ కాలక్షేపంచేస్తూ తినొచ్చు. పరీక్షగా చూస్తే కాని మనం వాళ్ళకు కనపడం. అతనికి జవాబు ఇవ్వలేదు. పాంట్రీ వైపుగా అడుగులేసాను. టూ సీటర్ సోఫాకి అభిముఖంగా మరో ఇద్దరికి కుర్చీలు. మాములుగా ఒంటరిగా ఒఖ్ఖరే ఉన్న టేబుల్ దగ్గిరకి ఇంకొకళ్ళు రారు…సిటీస్‌లో అయితే. పైగా గోడకి అనుకుని ఏ.సి వెంట్. దాని త్రో నా మీదకు రాదు. బాగుంది అనుకుంటూ ఆ టేబుల్ దగ్గిర సెటిల్ అయ్యాను.
ఏ.సి కింద బిగించిన లాంప్ వెలుతురులో నీలంరంగు ప్లాస్టిక్ ఫోల్డర్‌లో మెను ని టేబుల్ మీద నేను చేయి చాస్తే అందేంత దూరంలో పెట్టి నిలబడ్డాడు. అంచులు మడ్డి కొట్టుకుని పోయ్యి డాగ్ ఇయర్స్ తో ఉందది. ఎడం చేతి చూపుడు వేలు బొటన వేలు మధ్య వేళ్ళకి అంటీ అంటనట్టుగా దానిని పట్టుకుని నా దగ్గిరకు లాక్కున్నాను. లోపల కంప్యూటర్ ప్రింట్ అవుట్స్‌తో మెను. సలాడ్స్, స్టాటర్స్ నుంచి బివరెజెస్ దాక. వెజ్జు, నాన్ వెజ్జు కాక డ్రై ఫుడ్ కూడ ఉన్నాయందులో. గుజ్జుతో కూడా! గజ్జి రాదుకదా అనిపించింది ఆ మెను ఫోల్డర్‌ని చూస్తే. కంపంరం పుట్టింది. బతకడానికి తినాలి. తప్పుదు.
టొమాటో సూప్, ఒక వెజ్ సలాడ్, రెండు ఫుల్కాలు, ఒక మిక్స్‌డ్ వెజ్ కర్రీ ఆర్డరిచ్చాను. కూల్ వాటర్ బాటిల్ ఒకటి వాటితో పాటుగా. “టెన్ మినిట్స్, యు విల్ హావ్ దెం సర్, ” అని వెళ్ళిపొయ్యాడు, “ఎంత సేపు పడుతుంది?” అని అడిగితే.
మిక్స్‌డ్ వెజ్ కర్రి
అప్పటికి కళ్ళు ఆ చీకటి వెలుతురుకి అలవాటు పడ్డాయి. టేబుల్ కవర్స్ మీద మరకలు. ఏ బోన్ సూపో, వెజ్ మంచూరియాకి పూసుకున్న సూప్ మరకలో! బెడ్‌షీట్ల మీద మరకలు గుర్తువచ్చాయి. నవ్వొచ్చింది. కాని బయటకు కనపడేటట్టు నవ్వలేదు. అలవాటయిపోయింది, అలా. టేబుల్ మధ్యలో స్టాండ్ కి నాలుగు ప్లాస్టిక్ కప్పులు ఉన్నాయి. బహుశ చిల్లీ సాస్, వెనిగర్, టమాటో సాస్, మరింకేదో పదార్ధం. మూతలు లేవు వాటికి. వాటి పక్కనే పెప్పర్, సాల్ట్ హోల్డర్. ఒక క్రోమియం ప్లేటెడ్ హోల్డర్‌లో కొన్ని పేపర్ నాప్కిన్స్. ఒక వైపుకి వాలిపోయినవి. బహుశ డైనర్ల కబుర్లన్ని విని ఓపిక నశించో లేక, డైనర్ల చేతుల్లో తమ స్నేహితుల జీవితాలన్నీ దాఋణంగా నలిపివేయబడ్డం చూసో. పాపం!
సర్వర్ వచ్చాడు. కాదు ప్రత్యక్షమయ్యాడు. చీకట్లో వాడి వొంటి నలుపు కనపడ్డం లేదు. వాడు వేసుకున్న బట్టలు కనపడుతున్నాయి. నాకు ఎడం చేతి పక్కగా ఒక చిన్న మెలమైన్ ప్లేట్ పెట్టాడు. వాడికి, అదే దగ్గిర. దానికి కుడిచేతి వైపు గాజు గ్లాసు. ప్లేట్‌కి ఎడం చేతివైపు స్పూన్‌లు, కత్తులు. కుడి చేతి వైపు ఫోర్క్ ఒకటి. అంటే నేను తినాలంటే కుడి చేతి వైపు కి జరిగి పళ్ళెం నాముందుకి వచ్చేలా నన్ను నేను సర్ధుకుని కూర్చోవాలి. ఫుడ్ సర్వ్ చేసేది వాడు కదా! నేను డైనర్‌ని మాత్రమే. అందులోను డబ్బులిచ్చే డైనర్‌ని. టిప్పు ఎంత ఇవ్వాలి వీడికి అని లెఖ్ఖ వేసుకుంటున్నాను. డజ్ హి డిజర్వ్ ఎ టిప్!
నేను కదల్లేదు. వాడు సదిరేసి వెళ్ళిపొయ్యాడు. స్టీరియోలో మంద్రస్థాయిలో ఎవరో “రాప్” తున్నారు. “రాపర్” తల్లి ఎవడితోనే లేచి పోయిందట!
ఆమెన్.
ఏమెన్.
ఎ మాన్.
రెండు మూడు ఫామిలిస్ అనుకుంటా పిల్లలతో. మరో టేబుల్ దగ్గిర యువతీ యువకులు. పెళ్ళవ్వాల్సిన వాళ్ళో మరి ఇంకా సంసారం ఏవిటో తెలియని వాళ్ళో..ఒకరి కళ్ళలోకి ఒకర్ని చూసుకుంటూ కబుర్లు చెప్పుకుంటున్నారు. మధ్య మధ్యలో ఒకరికొకరు అందించుకుంటున్నారు. ఎంత ప్రేమో ఒకళ్ళమీద మరొకరికి! ఒక ఏడేళ్ళ తరువాత సెవెన్ యియర్స్ ఇచ్ వస్తే ఏంచేస్తారో? అయినా సెవెన్ యియర్స్ కావాలా ఈ రోజుల్లో వాళ్ళకి?
తమాషా ఏమిటంటే ఎవరూ తమ స్మార్ట్‌ఫోన్లు బయటికి తీసి చూసుకోవడం లేదు. భలే ఆశ్చర్యం వేసింది నాకు. నా ఫోను టేబుల్ పైనే నా ముందే ఉంది. అప్పుడొకటి అప్పుడోకటి మెసెజెస్, అలర్ట్స్ స్కోల్ అవుతూ లాకవుట్ స్కీన్ మీద కనపడుతునే ఉన్నాయి.
సూపు తెచ్చాడు. మళ్ళీ నాకు ఎడంగా ఉన్న ప్లేట్‌లో పెట్టాడు. నేను అందుకోలేదు. నేను పళ్ళెం వైపు జరగనూ లేదు. వాడి నల్లమొహంలోని కళ్ళలోని, తెల్లగుడ్లలో ఆశ్చర్యం కనపడింది నాకు. కాని ఆ చీకట్లో, కళ్ళజోడు లోపలన్న నా కళ్ళల్లో వాడికి నా ఆకలిరాముడి క్రోధం కనపడలేదని …కాదు కాదు…. నేను చూపించలేదని వాడికి అర్ధం అయినట్టు లేదు. అలాంటి విషయాల్లో నేను మాస్టర్ని కదా? అమితాబ్ బచ్చన్ ఏమిటి, నాముందు మార్లెన్ బ్రాండో కూడా బలాదూరే!
నిశబ్దంగా ప్రత్యక్షమయ్యాడు ఇందాక వచ్చిన వెయిటర్. వాడేనా? ఎవడో ఒకడు! సర్వర్ వంక ఒక చూపు చూసి, బౌల్, ప్లేట్, కత్తులు, ఫోర్కులు అన్ని నా ముందే నాకు అందుబాటులో మళ్ళీ పేర్చాడు. నేను ఏవి ముట్టుకోలేదు.
“సార్, న్యూ బాయ్ సార్, సార్,” అని అపాలోజెటిక్ గా అన్నాడు. “వాటర్ బాటిల్, ప్లీజ్,” అని అభావంగా అన్నాను. వాడు నిష్క్రమించాడు. కాస్త లోపలికి చల్లని త్రాగు మినరల్ నీరు వెల్తేగాని కడుపులో మంట తగ్గదు మరి. అది వాడికి అర్ధం అయినట్టున్నది.
టేబుల్ మీదున్న నా ఫోన్‌ని షర్ట్ జేబులోకి జారవిడిచాను.
నెమ్మదిగా సూపుని కానిస్తుండగా..,ప్లేట్ తీసుకువచ్చాడు..ఇందాకటి నల్లనయ్య. వాడికి లోపల కోటింగ్ పడ్డట్టున్నది. నేను ముగించేసిన సూప్ బౌల్, దాని తాలుకు ప్లేట్, స్పూన్ వగైరాలు తీసుకుని తన వెంట తెచ్చుకున్న ట్రే‌లోకి సర్ధుకున్నాడు. కొంచెం భయం భయం గానే ఉన్నాడు. ఆ ట్రే ని పక్కనే అన్‌ఆక్కుపైడ్ టేబుల్ మీద పెట్టేసుకున్నాడు.
ప్లేట్‌ని పేపర్ నాప్కిన్ తో తుడుచుకున్నాను. నాప్‌కిన్‌లు శుభ్రం గా ఉండి వుండవచ్చన్న నమ్మకం మరి. ఎవడ్నో ఒకకడ్ని నమ్మాలిగా! దేవుడ్ని నమ్మరు మీరు? లెటెక్స్ గ్లవ్స్ అనుకుంటాను. అవితొడుకున్న కుడిచేత్తో, చపాతీలలోఒకటి తీసీ నెమ్మదిగా, నా ముందుంచిన మెలమైన్ ప్లేట్‌లో పెట్టాడు. ఇప్పుడు మిక్స్‌డ్ వెజిటబుల్ కర్రిని సర్వ్ చెయ్యాలి.
చపాతిని కుడిచేయి చూపుడు వేలు అంచుతో, నా వైపున్న ప్లేట్ అంచుకి లాగాను. చపాతీకి అటువైపు ప్లేట్‌లో కొంచెం స్థలం ఉంది. నా ఉద్దేశం సెర్వర్ స్పూన్‌తో స్కూప్ చేసిన మిక్స్‌డ్ వెజ్ కరిని నా ప్లేట్‌లో అక్కడ ప్లేస్ చెయ్యాలని.
ఎడం చెయ్యి అరిచేతిలోకి బౌల్‌ని సర్ధుకున్నాడు.
కుడిచేత్తో స్పూన్ ని అందుకున్నాడు.
స్పూన్ ని బౌల్‌లోకి దూర్చి కర్రిని స్కూప్ చేసాడు.
నా వైపుకు వంగాడు.
అతి జాగ్రత్తగా నా ప్లేట్ మీదకి తీసుకువచ్చాడు.
అప్పుడు ప్లేట్‌లోకి జారవిడిచాడు.
కొంత కరి నా ప్లేట్‌లోకి జారింది.
ఎర్రగా ఉందది.
పొగలు కక్కుతూ.
మళ్ళీ రెండో సారి స్పూన్‌ని బౌల్ లోకి జొనిపాడు.
కర్రీని స్కూప్ చేసాడు.
కుడిచేత్తో దాన్ని ప్లేట్ దగ్గిరకి చేరుస్తున్నాడు.
ప్లేట్ లోకి జారుస్తున్నాడు.
ప్లేట్‌లోకి జార్చేసాడు.
టామాటొ ముక్క అనుకుంటాను, స్పూన్ లోపలికి కొంచెం, స్పూన్ అంచుమీద నుంచి కొంచెం కిందకి వేలాడుతోంది.
ఆ ముక్క స్పూన్‌లోనుంచి ప్లేట్‌లోకి జారలేదు.
దాన్ని నా ప్లేట్‌లోకి జార్చాలి.
నెమ్మదిగా విదిల్చాడు.
ఉహూ.
ఆ టమాటో ముక్క బలంగా స్పూన్ ని పట్టుకుని వెలాడ్తోంది.
జారడం లేదు.
కొంచెం గట్టిగా విదిల్చాడు.
అబ్బే, లాభం లేదు.
ఈ సారి ఘట్టిగా విదిల్చాడు.
బ్రూస్ లీ స్టైల్లో.
రెండంగుళ్ళాల్లో ఆ మూవెమెంట్.
కంట్రోల్డ్ ఫోకస్డ్ ఎనర్జి.
ఆ వేగానికి స్పూన్ నా ప్లేట్‌కి కొట్టుకుంది.
“ఠంగ్” మని మెత్తని చప్పుడు. శ్మశానంలో కపాలం పగిలినప్పుడు వినబడుతుంది అలాంటి చప్పుడు (ట కాదు, నిజమే. ఎన్ని జీవుల్ని పంపలేదు ఈ చేతుల్తో!).
టమాటో ముక్క , నా మెలమైన్ ప్లేట్ కి అటు వైపు అంటే, టేబుల్ మీద పడింది.
ప్లేట్‌లో కాదు.
అప్పుడు వొదిలాడు ఆ నల్లనయ్య-సెర్వర్ వాడికి వచ్చిన ఇంగ్లిష్ పదాన్ని.
“షిట్.”
నాప్కిన్ స్టాండ్‌లో నుంచి ఒక పేపర్ నాప్‌కిన్‌ని అందుకున్నాను.
చూడండి – వేట లో First link ఇది. Third link ఇక్కడుంది.
రెండోది మీరు ఇప్పుడు చదివిందే !
ఇప్పుడే అందింది. రమేశ్ పంపాడు.
ముఖచిత్రం చూస్తే ‘రయికముడి ఎరగని బతుకు’ (భూమిక, డిసెంబరు 2012) గుర్తు వచ్చింది.
అట్టమీద బొమ్మ వేసింది బి కిరణ్ కుమారి. బాగుంది. చూడగానే చేతిలోకి పుస్తకాన్ని తీసుకుని చదవాలనిపిస్తుంది…రమేశ్ ఎవరో, రమేశ్ కతలేమిటో తెలియని వారికి కూడా!
ఆ నలుపు, తెలుపు రంగులలో ఒక అందం ఉంది.
పుస్తకం వెనుక తిప్పిచూస్తే…కొన్ని స్కెచెస్ ఉన్నాయి. నలుపులో తెలుపు. అక్షరాలు కూడా తెలుపులో.
ఆ అక్షరాలతో మనం కూడ పరుగెడతాం!
రమేశ్ కళ్ళెదుట నిలిచిన కల లో కొన్ని మాటలు: మళ్ళా ‘కతలమ్మో కతలు’ అనే నా గొంతు తెరువులో ఉలివింది. తిరిగినాను, తిరిగినాను, తెరువంతా తిరిగినాను. అది బాగా రూకలుండే తెరువే. అంతకు ముందు నా కతల్ని అబ్బురంగా తీసుకున్నవాళ్ళు ఉండే తెరువే. కాని నా కతలు వెలపోలేదు. . . . ఒక్కటీ నచ్చలేదు వాళ్లకు, ఒక్కటీ కతగా తోచలేదు వాళ్ళకు. . . . నాకు దిగులు కలిగింది. . . . అప్పుడు తిరుపతి ఉమన్న చెప్పినాడు, ‘పెద్దతెరువులోనే బండిని తిప్పితే ఎట్టాసామీ, సన్న సందుల్లో కూడా మణుసులు ఉంటారు. అక్కడకూడ కతలంటే ఊపిరిచ్చేవాళ్ళు ఉంటారు. ఒకసారి ఆ తట్టుకు పోయిరా పో’ అని.
పుస్తకాన్ని పూదోట శౌరీలు, మల్లవరపు విజయమరియదాస్ లకు అంకితం ఇచ్చాడు రమేశ్.
కతల గంప – తెలుగు కతలు కతకుడు స. వెం రమేశ్
పుస్తకం లో ఉన్న కతలు వాటి క్రమం:
తెలుగు సిన్నోడు తిమ్మరాయప్ప మీసర వాన ఊడల్లేని మర్రి పదిమందికి పెట్టే పడసాల ఆ అడివంచు పల్లె కాకికి కడవడు పిచిక్కి పిడికిడు రయికముడి ఎరగని బతుకు చెట్లు చెప్పిన కత సిడిమొ‌యిలు బడకొడితి వాడు గోపాలకృష్ణ కొటాయి ఒంటినిట్టాడి గుడిసె ఎందుండి వస్తీవి తుమ్మీదా అబ్బిళింత కతలగంప మాదిగపుటక కాదు మొ‌యిలు నొగులు పాంచాలమ్మ పాట
ప్రతి కథ చివర అందులో తను వాడిన కొన్ని పదాలకి…మీకు, మీకేంటి నాకు కూడ అర్ధం అయ్యే తెలుగు పదాల అర్ధం ఇచ్చాడు.
ప్రతులకు మీరు పుస్తకం ధర రెండు వందలు పంపవలసింది ఇక్కడికి:
1-2-740, హనుమాన్ మందిరం దగ్గిర, రాకాసి పేట, బోధన్ 503 180
ఫోను: +91 90101 53505
గమనికపుస్తకంలో ప్రతులకు “అన్ని ముఖ్యమైన పుస్తక కేంద్రాలు” అని ఉన్నా అవి ఈ విషాదాంధ్రలో కాని, ప్రజాశ్రేయస్సులో కాని దొరుకుతాయన్న నమ్మకం లేదు. కాబట్టి పై ప్రచురణకర్తలకి రొక్కం పంపండి. అనుమానాలుంటే వారికి ఫోను చెయ్యండి. చెబుతారు మీకు పుస్తకం ఎక్కడ దొరుకుతుందో. వీలైతే వాళ్ళకి కొరియరు / పోస్ట్ ఖర్చులు పంపండి. మరో పుస్తకం వాళ్ళు ప్రచురిస్తే మనకి మరో పుస్తకం అందుబాటులోకి వస్తుంది మరి!
ఆయనతో నాకు పరిచయం లేదు. సుమారుగా బ్లాగ్‌లోకం రోజులనుండి తెలుసు. అయినా మేమిద్దరం కలిసి మాట్లాడుకున్నది లేదు. ఒకసారి ఎక్కడో పలకరించుకున్న గుర్తు. అయితే ఏం? ఆయన మంచితనం గురించి తెలుసు. ఈయన పేరు జాన్ హైడ్ కనుమూరి. నిన్న రాత్రి హటాత్తుగా హృద్రోగం తో వెళ్ళిపొయ్యాడు.
జాన్ హైడ్ కనుమూరి – తెలుగు బ్లాగర్ ( ? – 7th Dec 2014 )
ఆయన సంపాదకత్వాన తెలుగులో ఒక ఈ బుక్ వెలువరించాడు. బహుశ అది తెలుగువారికి రెండవ ఈబుక్ అవుతుందేమో! ఈ మనిషిలో ప్రేమ పొంగినట్టే ..ఆ ఈబుక్ కూడ “అమ్మ” ప్రేమతోనే నిండింది. ఆమే ప్రేమతోను, అమ్మ మీద ప్రేమను వెలిబుచ్చిన సుమారు 15 మంది బ్లాగర్ల కవితలతోను “అమ్మ”ని కూర్చాడు. కవితలు కూర్చడానికి కారణం ..కవిత్వం అంటే వల్లమాలిన ప్రేమ జాన్‌కి.
“amma” is a compilation of poetry by a few Telugu bloggers. John compiled them.
జాన్ అమ్మ ఈబుక్ ని తనే డిజైన్ చేసాడు. డిటిపి మొత్తం అంతా తనే చేసుకున్నాడు. దానికి ముందు మాటలు వ్రాసాడు. ఆ ముందు మాటల్లో రెండు వాక్యాలు. “జన జీవనం వస్తూవుంటుంది, పోతూ వుటుంది, నేను ప్రవహిస్తునేవుంటాను”
జాన్ లేడు..కాని …”అమ్మ” ఉంది, జాన్! ఏందుకో..జాన్ అలా వెళ్ళిపొయ్యాడు అంటే బాధగా ఉంది.
జాన్ సంపాదకత్వాన్న వెలువడిన కొందరి తెలుగు బ్లాగర్ల కవితల సంకలనాన్ని – “అమ్మ” ఈబుక్ ని ఇక్కడ్నుంచి ఉచితంగా డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవచ్చు.
జాన్ హైడ్ కనుమూరి బ్లాగులు:
http://johnhaidekanumuri.blogspot.in/
http://telugubible.blogspot.in/
http://alalapaikalatiga.blogspot.in/
“నేనైన నీకు నీవైన నేను” అని 2006 లో అన్నాడామాట. పైగా అతి రమణీయం గాను.
“రాయడం ఒక దురద,” అని కూడ అన్నాడు.
“ఆ మాట చాలా చీప్ గా ఉంది,” అని ఒకానొక పాఠకుడి ఒక వ్యాఖ్య.
“నా కథల్లో అంతర్లీనంగా తార్కికత, తాత్వికత కనిపించడానికి నా చిన్నప్పటి అధ్యయనం కారణం కావచ్చు,” అని నిన్న అన్నాడు.
ఇంకా ఆరుపదులకి ఆమడ దూరంలోనే ఉన్నా..ఒక ఆరుపదులవరకు రాసేసాడు, కథలు.
ట్విన్నవలలు. అసలు ఆ మాట విన్నారా? ఇవిగో ఇక్కడున్నవి.
ట్విన్నవలలు – రాతగాడు అనామకుడు
పోయినేడాది…దాదాపు ఇవే రోజుల్లో…వాళ్ళిద్దరు కలిసి ఒకొళ్ళపుస్తకాన్ని మరొకరికి అంకితం ఇచ్చుకున్నారు.
పరిణయం చేసుకుని పాతికేళ్ళే..కాని అంతకుముందే పరిచయం అనొచ్చా? అనకూడదేమో! బంధుత్వం ఉందిగా మరి.
“ఖుదర్దు,” అని అన్నది అతనే.
“ఖుదర్దు,” అని ఆ యాజమానుడు అనకపొతే అస్సలు ఈ జీవితంలో ఈ ఘటనేలేదు.
ఖుదర్దు.
తప్పదు.
బతకాలిగా!
బతకాలి అంటే తినాలి.
కాని కొంతమంది తినడంకోసమే బతుకుతారు. అది మనకు అప్రస్తుతం. కాబట్టి ప్రస్తుతంలోకి వద్దాం. నేను బతకడానికి తినాలి. తినాలి కాబట్టి వేటాడాలి. వేటలో ఒక భాగం మెట్ట్లు ఎక్కడం. కాబట్టి మెట్లు ఎక్కాలి. ఎక్కి వారి ముందు నిలబడాలి. అప్పుడు చూపు ప్రస్తావన వస్తుంది. వాళ్ళని నేను చూడటం. నన్ను వాళ్ళు చూడటం. నా వేటకి, నా చూపుకి , వాళ్ళకి చూపులకి సంబంధించిన విషయం. ఇక ఆ చూపుల కథలోకి వెళదాం.
* * *
ఆ చూపే..ఆ చూపంటేనే చిరాకు.
నల్లగా ఉన్నాడు. నలుపు మీద తెల్లని పొడుగు చేతుల లినెన్ చొక్కా. దగ్గిరకు వెళ్లగానే నిలబడి చూసేవాడికి ముందు జుత్తు కనపడుతుంది. క్యాష్ కవుంటరు వెనక కూర్చునిఉంటాడుగా అందుకని. కుడి వేపు పాపిడి. నుదుటి మీదకి పడే రంగేసుకున్నజుట్టు. జుత్తు ఏమంత ఒత్తుగా లేదు. నుదురు పెద్దదే. కొంపదీసి ఆ కనుబొమలికి కూడా రంగేసాడేటో! కోటేరు ముక్కు మీదకి జారిపోతున్న బంగారపు రంగు ఫ్రేమున్న కళ్ళజోడు. ఫోటోక్రొమాటిక్ అద్దాలు. నారింజ రంగు పూత ఆ అద్దాలకి. అదీ హౌరా బ్రిడ్జ్‌లాగా పొడుగాటి ముక్కు మీద. జారడం ఇప్పుడా తరువాత అని అలోచిస్తున్నట్టుంది. అద్దాల వెనుక చిన్ని గుండ్రటి కళ్ళు. కళ్ళక్రింద బీరు సంచులు. ఆ ముక్కు కింద బొగ్గు నలుపు రంగేసిన సన్నటి మీసం. ముక్కులాగానే అదీ పలచగానే ఉంది. గంభీరంగా లేదు. సన్నటి పెదాలు. విడిపోతే ముత్యాలు రాలిపోతాయేమో అనే భయంతో ముడుచుకుని పోయినట్టున్నయి.
రాగిబిందె గొంతు లాంటి మెడ. దానిని మూడొంతులు కప్పేసిన లినెన్ కాలరు. కాలరు క్రింది కనపడాలని కనపడే చిటికిన వేలేడు మందాన ఉన్న బంగారు గొలుసు. దానికో పులిగోరు పతకం. పులిగోరు పతకం క్రింద తెల్లని బన్ని. బన్నీ మీద పై మూడు బొత్తలూడదీసేసిన లినెన్ చొక్కా.
ఎక్జిక్యూటివ్ కుర్చిఅంటారే అలాంటి కుర్చి. కొని ఎన్ని సంవత్సరాలు అయిందో గాని దాన్ని తయారుచేసిన వర్క్‌షాప్‌వాడు వేసిన ప్లాస్టిక్ కవర్లు ఇంకా తియ్యలేదు..దుమ్ముకొట్టుకుని కుర్చి ఎంత పాతదో చెపుతున్నాయి. కౌంటర్ అడ్డం ఉందిగాని కాని లేకపోతే ఏదో ఒక మోకాలి మీద మరో కాలు అడ్డం వేసుకుని కాలూపుతూ చూసేవాడు. కుర్చిలో ముందుకు జారాడా కావాలని లేక ముడ్డిమీద లినెన్ పాంటు ఆ రెక్జిన్ లెదర్ మీద ఆగలేదోకాని ముందుకు జారుతూ, ముక్కుమీదకి జారిన కళ్లజోడు పై ఫ్రేమ్ అంచుమీదనుండి నా మీదకు దృష్టి సారించాడు. ఏలినవారి రాజ్యంలోకి భిక్షకోసం అడుగుపెట్టిన ఏలియన్ని కదా నేను మరి.
“పుల్కాలున్నయ్యా?” అని అడిగాను. తలేగరేసాడు ఉన్నాయన్నట్టు. కుడి చెయ్యి కౌంటర్ మీదకి వచ్చింది. ముంజేతి మీదకు జారిపోతున్న అర అంగుళం వెడల్పున్న బంగారపు పట్టి. బొటనవేలుకు మందంగా ఉన్న బంగారపు ఉంగరంలో పొదిగిన తెల్ల రాయి సిఎఫ్‌‌ఎల్ లాంప్ వెలుతురులో ధగధగమెరుస్తూ నాకు కనపడింది. నేను చూసానన్నది ఆ చిన్న గుండ్రటి కళ్ళు గుర్తు పట్టేసి ఆ గర్వాన్ని నాకు కనపడేలా వెలిబుచ్చినవి. ఈ లోపు నా కుడిచేతివేపు పాంటు జేబులో నుంచి లెదర్ వాలెట్ బయటికి లాగాను.
“ఎంత?” అని అడిగాను.
“ఎన్ని కావాలేటి?” అని అడిగాడు.
“ప్లేటుకి ఎన్నండీ?” అని అడుగుతూ ఆ డైనింగ్ హాలులోపలికి దృష్టి సారించాను.
” ఫ్లేట్‌కి రెండు.”
“ప్లేట్ ఎంత?”
“ఒకటీ సిక్స్ రుపీస్. అంటే ఫ్లేటు టెల్వ్ రుపీస్.” నాకు లెక్కలు నేర్పించిన ఆనందం, ఆంగ్లలో నేర్పించాను చూసుకోహ్ మరి అన్న గర్వం వారి గొంతులో వినబడి, కంటిలో కనబడింది అన్నది నా బుర్రకి అర్ధం అయ్యింది.
“రెండు ప్లేట్లు,” అంటూ యాభై రూపాయలనోటు అందించాను.
కప్పనాలుక విసిరేసి పురుగుని పట్టుకున్నట్టు, అతని కుడిచెయ్యి నోటుని లాక్కుంది. క్షణం లోపే.
భ్రుక్రుటి ముడిపడింది.”అయిదు తీసుకోండి,” అని అన్నాడా ఏలిక, లేదా ఆజ్ఞాపించారా?
చిరాకేసింది. ఈయనేవడు నేను ఎన్ని తినాలో నిర్ణయించడానికి. ఒహో వారు ప్రభువులు కదూ!
“నేను అన్ని తినలేనండి,” అని ఏ మాత్రం వ్యంగ్యం, కోపం, నిర్లక్ష్యం లాంటివి వినపడకుండా మామూలుగా అతి సాధారణంగా అన్నాను అని అనుకున్నాను. అనే ఉంటాను. అలవాటేగా.
తల వంగింది. పెదాల మీద బొగ్గు నలుపు రంగేసిన మీసం కొసలు మరి కొంచెం కిందకి కుంగాయి. సరే ఇక కనుబొమల సంగతి చెప్పఖ్లేర్లేదు. నెత్తిమీద జుత్తు ఎక్కువ కనపడుతోంది. కాస్త పలచబడింది. దట్టంగా నూనే రాసినట్టుంది. ఏలిన వారి శ్రీమతే అయిఉంటుంది. ముఖంలో కళ్లు పూర్తిగా కనపడటం లేదు. పెదాల అంచులు కూడ ఒక లిప్తపాటు కుంగి బలవంతంగా విచ్చుకున్నాయి. ఈ పెపంచకంలో, ఏది…తన సామ్రాజ్యంలో ఇటువంటి పౌరుడ్ని ..ఏది ముష్టి ఆరు రూపాయల పులక తినలేని దౌర్భాగ్యుడ్ని తన జీవితంలో చూడల్సి వచ్చినందుకు వగస్తున్నట్టుంది. పెదాలు విడివడ్డాయి..మూసుకున్నాయి. దవడలు కదిలాయి. పళ్ళు కనబడ్డాయి. వాటి మధ్యనుంఛి నాలుక అలా చెంగున ఒక్కసారి బయటికి దూకింది. అలాగే వెనక్కి లోపలికి వెళ్ళిపోయింది. ఊరికే వెళ్ళిపోలేదు…పెదాలని తడిపేసివెళ్ళింది. నా రెండు చెవుల మధ్యనున్న పదార్ధానికి అర్ధం అయ్యిదేమిటంటే…ఇలాంటి బేరం నాకే తగలాలా అని తెలుపు లినైన్ చొక్కా అనుకుందని.
“కూర ఎంతండి?” ప్రభువుల వారు కదా. అందుకని సగౌరవంగానే అడిగాను.
“ఒరేయి రాజు, చెప్పు” అని తలేత్తకుండా ఒక ఆజ్ఞని అలా గాలిలోకి వదిలారు వారు. ఫుడ్డు కవుంటరు వెనకాతల ఉన్న “రాజు” గోరు, అర్ధనిమిలిత నేత్రాలతో, తన శ్వాసకి అడ్డుపడుతున్న పదార్దాన్ని కుడి చూపుడివేలితో వారి నాసికలోనుండి వెలికితీయడానికి తీవ్రమైన ప్రయత్నంలో ఉన్నా…నా వైపుకి తిరిగి, ”వెజ్ కరీనా, నాన్ వెజ్జా?” అని ప్రశ్నించారు. కళ్ళు తెరిచేనండి.
కాష్ కవుంటరు వెనకమాతలున్న ప్రభువులవారి తలకిందికి వంగే వుంది. ఆయన దవడలు కదులుతూనే ఉన్నాయి. “రాజు” అనబడే సేవకుడి నాసికలో వేలు అలాగే వుంది.
“వెజ్జు.”
“టొంటి రుపీస్,” రాజు గారి ధరని సూచించారు.
రెండు పది రూపాయలు, ఒక అయిదు, రూపాయల నోట్లు, ఒక రూపాయి నాణెం.
రెండు పళ్ళే‌‌ల పులకాలు, అంటే నాలుగు పులకాలు. ఒకొక్క పులక ఆరు రూపాయలు చొప్పున, నాలుగు పులకాల ధర ఇరవై నాలుగు రూపాయలు. ఒక శాఖాహారపు కూర ఇరవై రూపాయలు. మొత్తం వెరసి నలభై ఆరు రూపాయలు అని లెక్కవేసుకుని కాషు కవుంటరు వెనకమాతల ఎక్జిక్యూటివ్ కుర్చిలో కూర్చుని ఇంకా దింపిన తలెత్తకుండా సొరుగులో దేనికోసమో దెవులాడుతున్న ప్రభువులవారు బహుశ నేను సమర్పించుకున్న యాభై రూపాయలలో, ఇరవై నాలుగు రూపాయలు వారు పుచ్చుకోగా, నాకు ఇవ్వాల్సిన ఇరవై ఆరు రూపాయలు కాబట్టి ఏలిక వారి వద్ద ఒక్క రూపాయ బిళ్ళ గాని నోటుగాని వుండివుండక దాని కోసం వెతుకుతున్నారేమో అని అనుకుని, నా పంట్లాము ఎడమచేతివైపునున్న జేబిలోనికి చేతిని పంపి ఏవైనా నాణేలున్నాయమోనని చూసాను. చేతికి ఏవి తగలలేదు.
ఇక తప్పదు.
“ఫరవాలేదు. ఉంచండి. ఆ రూపాయి ఈ సారి వచ్చినప్పుడు ఇద్దురులెండి,” అని అన్నాను.
చివాల్నా తలెత్తారు, నాధులు. బుస బుస మని పొంగింది. రక్తం. ఆ ముఖం నలుపులో కూడా ఎరుపు కనపడింది. కళ్లలోని తెల్లగుడ్డులోని రక్తవాహికలలో రక్తం కూడా గంటకి దాదాపు అయిదారు వందల కిలోమీటర్ల వేగంతో పరిగెత్తింది.
“ఖుద్దర్దు,” అని అనడం లో ఱేడు, వారి జీవితకాలం లో , ఏది తనుపెడితే పెట్టిన కూడు తినే ఓహ సామాన్య బీద పౌరుడి “ధయాధాఖ్సుణ్యాల” మీద జీవించడమే.. ఖుదర్దు. ఒక్క రూపాయ. ఒక్క రూపాయ అప్పుండమే! ఖుదర్దు.
ఈ లోపు దేవర వారి సేవకుడు..ఏది నాసికలో ఉన్న పదార్ధాన్ని చూపుడు వేలితో వెలికి లాగడానికి ప్రయత్నిస్తున్నవారు తమ షరాయి జేబు అడుగునుండి ఒక నాణేన్ని బయటికి లాగి అది రూపాయి ని నిర్ధారించుకుని, దేవర వారిని సమీపించడము, వంగి, ఆ ఒక్క రూపాయి విలువ నాణ్ణేన్ని తన కుడి చేత్తో, కాష్ కవుంటర్ మీద జాగ్రత్తగా పెట్టడము జరిగింది.
అధీపులవారు దానిని అందుకుని, దానితో పాటుగా రెండు పదిరూపాయలనోటుని , ఒక అయిదు రూపాయల విలువ నాణ్ణేన్ని నా వైపుకి ఆ కాష్ కవుంటరు మీద నెట్టారు. కుడి చెయ్యి చూపుడు వేలితో. అప్పుడు గమనించాను అధీపులవారు చేతికి గోరింటాకు కూడా వేసుకున్నారని.
ఒక పదిరూపాయలనోటు మీద మరో పది రూపాయలనోటు, వాటి మీద మధ్యలో పెట్టిన ఒక అయిదు రూపాయల నాణెం దానిపైన పెట్టిన ఒక రూపాయ్ బిళ్ళని కాష్ కవుంటరు మీదుంచి నా ముందుకు తోసారు.
ఖుదర్దు, అంతే. నాలుగంటే నాలుగే పులకాలు, నా మాటే నాది.
అతను ముందు గదిలో తన కేన్ చెయిర్ లో కూర్చుని ఆ నాటి దినపత్రిక చదువుకుంటున్నాడు. ఏదో అలికిడి. పేపర్లోనుంచి తలెత్తి చప్పుడైన వైపు చూసాడు. గుమ్మంలో నుంచి వీస్తున్న గాలికి హాలులోనుంచి లోపలి గదిలోకి వెళ్లే గుమ్మానికి వెళ్ళాడుతున్న కర్టెన్లు కదులుతున్నవి. అతను మళ్ళీ తన తలని పేపర్లోకి దూర్చేసాడు.
మళ్ళీ అలికిడి.
అతను పట్టించుకోలేదు.
మళ్ళీ అలికిడి. ఈ సారి గుర్తు పట్టాడు. తనెరిగిన శబ్దమే. నవ్వుకుంటూ పేపర్లోనుంచి తలెత్తాడు. ఆశ్చర్యంగా అలా చూస్తూ ఉండిపోయాడు.
తన కూతురు. అక్కడ నిలబడి ఉంది. గుమ్మం పక్కనే. గుమ్మాన్ని తన కుడిచేత్తో పట్టుకుని. నవ్వుతోంది. నవ్వుతూ తన వంక చూస్తోంది.
మరో రెండు అడుగులు.
అతను పేపర్ని పక్కన పడేసాడు.
చేతులు చాపాడు.
గబ, గబ, గబ, గబ వచ్చి చేతుల్లో వాలిపోయింది.
వరండాలో నుంచి హాలు గుమ్మందగ్గిరకి వెళ్ళి లోపలికి తొంగి చూడ్డం. అమ్మ కనపడుతుంది శూన్యంలోకి చూస్తూ. తన పక్కన అందరూ స్త్రీలే. అమ్మ కి అటువైపు చాప మీద నాన్న కదలకుండా. ఎవరి దుఃఖంలో వారు.
నేను బేరుమని ఏడవడం. ఇవతలికి రావడం. వరండాలో పేము కుర్చిలో కూలబడటం. ఏడుపు. చూట్టూ ఉన్నవాళ్లలో ఎవరో ఒకళ్ళో ఇద్దరో దగ్గిరకి తీసుకోవడానికి ప్రయత్నించడం. నేను వాళ్ళని దూరంగా నెట్టివేయడం. కాసేపటికి వెక్కిళ్ళు ఆపుకోవడం. ఈ లోపు మరెవరో హాలులోకి వెళ్ళడం. మళ్ళీ లోపలినుండి సన్నగా రోదన మొదలవ్వడం.
అది విని నేను మళ్ళీ బిగ్గరగా ఏడవడం. వెక్కిళ్ళు. నా స్నేహితులు ఎవరూ పక్కన లేరు. ఒంటరిని. ఎవరి దగ్గిరకి వెళ్ళకుండా నేను ఆ పేము కుర్చిలో కూర్చుని ఏడుస్తున్నాను. చుట్టూ తెలిసినవాళ్ళు, తెలియని వాళ్ళు, బంధువులు, పరిచయస్తులు అందరూ పెద్దవాళ్ళే.
నా స్నేహితులు ఎవరూ లేరు. వెనక ఎక్కడో నా మోతి ఏడుపు.
ఆ రాత్రి విలపిస్తూ, రోదిస్తున్నప్పుడు వచ్చాడు ఆయన. ఏవో వాళ్ళతో గుసగుసలు. లోపల హాల్లోకి వెళ్ళివచ్చాడు. ఆయన్ని గుర్తు పట్టాను. ఏమి మాట్లాడలేదు. నేను ఏడుస్తున్నాను. ఎవరో నా పక్కనే ఒక ఫోల్డింగ్ చెయిర్ వేసారు. కూర్చున్నాడు, ఆయన. గుర్తుపట్టాను ఆయన్ని. అంతకుముందు ఏవో స్టూడియోలలో షూటింగులలో చూసాను. ఆయనంటే ఇష్టం కూడా. నెమ్మదిగా నా ఎడమరెక్క పట్టుకుని దగ్గిరకు తీసుకున్నాడు. ఒళ్ళోకి తీసుకున్నాడు. కళ్ళు తుడిచాడు. ఏవో అవి ఇవి మాటలు చెపుతున్నాడు. నేను వినడం మొదలుపెట్టాను. చేతులు కదిలిస్తున్నాడు. ఖాళీ అరచేతులు. గబుక్కున అందులో ఒక కలం కనపడింది. గుప్పెట మూసాడు. తెరిచాడు. అరచేతిలో ఏమిలేదు. మళ్ళీ ఖాళీ. మరో చెయ్యి చూపించాడు. అందులో ఉంది కలం. ఈ సారి నాణేలు. గుప్పిట్లో చూపించి మూసి తెరిచాడు. లేవు. తన షర్ట్ జేబులోకి వెళ్ళిపోయినవి.
నా ఏడుపు ఆగిపోయింది. మళ్ళీ నాకు ఏవో కబుర్లు చెప్పాడు. తల నిమిరాడు. బుగ్గలు నిమిరాడు. కళ్ళు తుడిచాడు. నా స్నేహితుడి లాగా బుజ్జగించాడు.
లేచి నిలబడ్డాడు. ఎవరినో పిలిచాడు. వారికేదో చెప్పాడు. హాలులో నుంచి ఎవరో వచ్చారు. వరండా లోనుంచి నన్ను హాల్ లోకి, అటునుంచి పడకగదిలోకి తీసుకెళ్ళారు. నా మంచం మీద పడుకోబెట్టారు. దుప్పటి కప్పారు. నేను అలాగే నిద్రపొయ్యాను.
ఆ తరువాత కూడ ఆయన అప్పుడప్పుడు వచ్చేవారు. అమ్మని నన్ను పలకరించేవారు. కాసేపు కూర్చుని కబుర్లు చెప్పేవారు. ఆయనే రమణా రెడ్డి.
సినిమా చూడటానికి ఎడ్ల బళ్ళు కట్టుకుని వెళ్ళిన వాళ్ళున్నారు. వైజాగ్ నుంచి మద్రాసుకి ఒకరాత్రంతా ప్రయాణం చేసి వచ్చి సినిమా చూపించమని నన్ను వేధించుకుని తిని సినిమా చూసి అటునుంఛి అటే సెంట్రల్ స్టేష‌న్‌లో పొగబండికి రిజర్వేషన్ కూడా నాతో చేయించుకుని వెళ్ళిపోయినవారున్నారు.
అటువంటి అవకాశం లేని వారికి అప్పట్లో ఆకాశవాణి వారి సంక్షిప్త శబ్ద చిత్రాలే గతి. ఒకటికి పది సార్లు చూడటానికి అవకాశం లేని వారు, ఎన్టీవోడి డవిలాగు, ఏ ఎన్ ఆర్ ఎస్‌వీఆర్ డవిలాగు కాకుండా అసలు కథ ని ఓల్‌మొత్తం అర్ధం చేసుకోవడానికి, చదివి చూడలేని తోటివారికి చదివి వినిపించడానికి వెండితెర నవలలు భలే పనిచేసేవి. అంతే కాకుండా ఆ వెండి తెర నవల ద్వారా తమ సినిమాలకి కొంత అదనపు ఆకర్షణ ని కూడ తెచ్చుకోవడానికి వాటిని వాడుకున్నారు ఆనాటి చలనచిత్ర నిర్మాతలు, పంపిణీదారులు.
తెలుగు లో వెండితెరనవలకు ఆద్యులు అట్లూరి పిచ్చేశ్వర రావు (12th April 1925 – 26th Sept 1966). వారి తొలి తెలుగు ప్రక్రియ కి తెరతీసినది గౌతమ బుద్ధ లఘుచిత్రం. ఆ బాటనే పయనించినవారు రామచందర్, ముళ్ళపూడి వెంకటరమణ, రావి కొండలరావు, నేటి చలన చిత్ర దర్శకులు వంశీ తదితరులు.
వెండితెర నవలల మీద TV 5 ఒక ప్రత్యేక కార్యక్రమాన్ని తమ “Favorite Five” శీర్షికన ప్రసారం చేసింది. సుమారు పదిహేను నిముషాలు నిడివి ఉన్న ఈ కార్యక్రమాన్ని ఇక్కడ చూడవచ్చు.
గమనిక: ఈ ప్రసార కార్యక్రమం పూర్తి హక్కులు TV5 కే చెందుతాయి. నాకు ఎటువంటి సంబంధం హక్కులు లేవు. All rights to this program whether implied or otherwise belong to TV5 or to their respective entities.
