మందేరా!

బ్రహ్మపురము మందేరా
పర్లాకిమిడి మందేరా
కాదనివాదుకివస్తే
కటంకదాక మందేరా!

బస్తరేల్లా మందేరా
జయపూరంతా మందేరా
కాదనివాదుకివస్తే
నాగపురుదాకా మందేరా!

గోలకొండ మందేరా
తెలింగానా మందేరా
కాదనివాదుకివస్తే
నైజామంతా మందేరా!

చెన్నపురము మందేరా
చంగల్ పట్టు మందేరా
కాదనివాదుకువస్తే
తంజావూరు మందేరా!

బెంగుళూరు మందేరా
బళ్ళారి మందేరా
కాదనివాదుకువస్తే
కన్నడ మర్ధం మందేరా!

దేవికోట మందేరా
పుదుక్కోట మందేరా
కాదనివాదుకువస్తే
కాండే దాకా మందేరా!
– “కవిరాజు” త్రిపురనేని రామస్వామి, శతావధాని

– ‘manderaa’ by “Kaviraju” Ramaswamy Tripuraneni


* అచ్చుతప్పులు, అక్షర దోషాలు నావి. తెలియజేస్తె తప్పులు దిద్దుకుంటాను.

కుప్పుస్వామి శతకము

కుప్పుస్వామి శతకము

గొంటరుల దుంటరుల గుమిగూర్చి సృష్టి
జేసి చీటికి మాటికి డాసి వారు
తన్నుకోని చచ్హుచుండగ దనియుచుండు
గొప్పవానికి జేజేలు కుప్పుసామి.


ఏడొ, పద్నాలుగో, మూడొ యెన్నో, జగము
లెల్ల సృష్టించిటువంటి యీశుడొకరో
యిర్వురో ,యెందరో వారికెల్ల నేటి
కోళ్ళ నర్పింతు భక్తితో గుప్పుసామి.

చిన్నపిల్లకును దల్లి చెప్పునటుల
దెలుగు మాటల పొంకంబు దీర్చిదిద్ది
తెలిసి తెలియక యర్ధంబు తెలియునటుల
జెప్పబూనితి గరదలు కుప్పుసామి.

మున్ను పెద్దలు చెప్పినవెన్నో కలవు
ఎన్నకుండిన నీతులు కొన్ని కలవు
పేరుగా గ్రుచ్హి మెడలోన వేతువాని
గుతిలపడకుండ దాల్చుము కుప్పుసామి.
కమ్మ నెత్తావి దెసలెల్ల జిమ్మునట్టి
గంధఫలి చెంతజేరదు గండు తేటి
తేనె లెదన్న సంగతి దెలిసికొనుచు
దప్పకీ నీతి స్మరియింపు కుప్పుసామి.

పూలుతెగబూసినప్పుడు మూగుచుండు
దేనెటీగలు పైబడి తేనె కొరకు
స్నేహితులు కొందరీరీతి జేరుచుందు
రప్పుడప్పుడు కనిపెట్టు కుప్పుసామి.

పండ్లచెట్టుక్రిందకు నెట్టి బాటసారి
యూరకే రాడు ఫలమును గోరివచ్చు
వాని నొకకంట గనిబెట్ట వలసియుండు
గోలకాకుండ సుంతైనా కుప్పుసామి.

ఒకనియెడ గృతఘ్నత జూపి యున్నవాని
నమ్మియుండుట తగదు లేశమ్ము కూడ
దనకు లాభంబు కల్గుచో దత్ క్షణంబ
ముప్పు తప్పక చేకూర్చు గుప్పుసామి.

ఒక్కమానవుండు డొక్కచీల్చినగాని
నారికేళఫలము నీరు నీదు
గొంటుకాని నిట్లు గోరాడకుండిన
నొప్పుకలుగనీడు కుప్పుసామి.

పిలువకుండ వచ్చి పెద్దమాటలు చెప్పు
వాని నెప్పుడు నమ్మవలదు, వలదు
మేలుకలుగబోదు మెరమెచ్చుల కతండు
తప్పుచెప్పుచుండు గుప్పుసామి.

నీతిలేనివాని నిరసించు జగమెల్ల
నీతిశాలికెప్పుడు నెగడు లేదు
నీతిశాలి నెపుడు నీతియే కాపాడు
గుజనుబారినుండి గుప్పుసామి.

నాలిమ్రుచ్చునెపుడు నమ్మరాదాతండు
కొంపదీయగలడు;కుదులకుండ
గొండచిలువ యట్టె గుటుకున దిగమ్రింగు
గుతిలపడగ జీవి గుప్పుసామి.

పరుని నీ ముందు దిట్టేడు వాడు

నిన్నునొరుని మొందట దిట్టక యుండబోడు

చనవు రవ్వంత వాని కొసంగరాదు

ముప్పుపుట్టు వానిని నమ్మ గుప్పుసామి.

* అచ్చుతప్పులు, అక్షర దోషాలు నావి. తెలియజేస్తె తప్పులు దిద్దుకుంటాను.